Levensdrift en doodsangst, kwetsbaarheid en lijden, schoonheid en vergankelijkheid: steeds draait het in het werk van Berlinde De Bruyckere om diep menselijke thema’s. In haar uit gekleurde was vervaardigde beelden van menselijke of dierlijke figuren en monumentale installaties met objecten als oude vitrinekasten en dekens verbeeldt ze momenten van transformatie en transcendentie. Uit de aardse, lichamelijke en vaak huiveringwekkende sculpturen spreekt een verlangen naar verzoening met onze sterfelijkheid. Vaak verwijst ze in haar werk naar de Griekse mythologie of christelijke iconografie. Ze doet dat op zo’n manier dat de beelden boven de religieuze oorsprong uitstijgen en het universeel menselijke centraal komt te staan.

 

Arcangelo V (2021)

In het voorjaar van 2020 werd De Bruyckere diep geraakt door het lijden van mensen die, getroffen door corona, in eenzaamheid stierven. Het deed haar denken aan een schilderij van Giorgione uit 1507, waarin het dode lichaam van Christus liefdevol ondersteund wordt door de frêle figuur van  een engel. De compassie die uit het gebaar van de engel sprak en die ze ook terug zag in de mensen die zich ontfermden over de doodzieke en stervende patiënten, ontroerde haar. Dit zette haar ertoe aan om de figuur van de engel, de archetypische verbinding tussen het goddelijke en het menselijke, verder te onderzoeken in een serie aartsengelen. In Arcangelo komen verschillende motieven uit haar eerdere werk samen. Haar menselijke figuren, sterk vervormd en zonder hoofd, vaak half bedekt onder dekens of huiden zijn indringende verbeeldingen van menselijke lichamelijkheid en vergankelijkheid. De afgietsels van dierenhuiden komen in recente installaties voor die associaties oproepen met geweld en de massale slachting van dieren en mensen.

Deze ‘aartsengel’, bedekt door haar mantel of vleugels van huid, torende hoog boven ons uit, ze staat op haar tenen en helt licht voorover. Staat ze op het punt om op te stijgen? Of is ze juist aan het vallen? Brengt ze een hoopvolle boodschap? Of is ze hier om ons te beschermen? In al haar dubbelzinnigheid boezemt de engelfiguur ontzag in, maar biedt ze ook een beeld van troost en compassie.